Wordt kennis, vaardigheden en attitudes versterkt door een spel te spelen?

Als u een spel speelt ontwikkelt u onbewust enkele vaardigheden. Denk maar aan spreken, luisteren, op komen voor eigen mening,…. U kunt door middel van een spel heel wat bereiken bij de leerlingen en hun kennis, vaardigheden en attitudes verruimen en verbeteren.

De kennis die de leerlingen op doen zit vooral verwerkt in de leerinhouden die in het spel is verwerkt.

Afbeelding: competenties: (Zijlstra,2012).

Een spel biedt heel wat in verband met kennis, vaardigheden en attitudes. Als u een spelbord hebt of spelkaarten waar er symbolen of afbeeldingen opstaan, kan het visuele aspect een rol spelen in verband met het herkennen van afbeeldingen of symbolen. Tijdens het spelen moet de speler instructies opvolgen en instructies geven aan hun medespeler. Hierbij speelt communicatie een zeer belangrijke rol. Als er instructies worden gegeven wordt dat gegeven aan de hand van een bepaalde structuur. De leerlingen leren gestructureerd instructies geven, gebruiken en opvolgen. In het echte leven en in arbeidsituatie zal dit zeker aan bod komen (gestructureerd werken, instructies geven, opvolgen, gebruiken, ...). Ze zullen verschillende instructie moeten opvolgen die collega’s opleggen maar ook omgekeerd ze zullen verschillende instructie moeten geven aan collega’s. Als de instructie niet goed is of verkeerd verwoord wordt zonder enige structuur zal de uitvoering van de instructie niet vlot en correct worden uitgevoerd.

In heel wat spellen komt er een spelbord voor waar de basis en de praktische rekenvaardigheid gebruikt moet worden. Deze spellen zijn uitgerust met een wiskundig concept. Wiskunde is een probleem oplossend vak en probleem oplossend denken. Ze moeten logisch gaan redeneren om het probleem te kunnen oplossen. Een spel kan voldoen aan deze beschrijving om probleemoplossend spellen te spelen. Andere spellen zijn dan meer gericht op het tactisch denken (Risk). Hierin moeten ze redeneren, nadenken voor men handelt of een hypothese stelt.  Als ik een pion ergens neerzet wat zal de tegenstander doen welke stap zal hij zetten. Ze denken na over de volgende handeling.  Hierdoor zullen ze verschillende manier ontdekken om een spel te spelen en om de tegenstander een stap voor te zijn. Ze hebben als het ware een nieuwe methode gevonden/ontdekt.  Die nieuwe methodes kunnen hulp bieden om nieuwe inzichten te krijgen om problemen op te lossen. Uit de bovenstaande tekst kunnen we concluderen dat heel wat spellen de ontwikkeling van intellectuele vaardigheden stimuleren.

Dat zijn niet de enige vaardigheden die aan bod kunnen komen tijdens een spel. Doormiddel van een spel te spelen kan een leerling zijn geheugen ontwikkelen (memorie). Dat kan door steeds de zelfde herhaling, het is als het ware een routine. Dit kunt u realiseren als u vaak hetzelfde spelsysteem gebruikt.  Door de structuur en het stapsgewijs laten verlopen van een spel kan de leerling al weten wat de volgende stap zal zijn in een spel.  Daarvoor is er wel concentratie nodig bij de spelers en een persoonlijke inspanning om het spel te begrijpen en te weten wat de volgende stap zal zijn. Tijdens het spel kan het zijn dat er verschillende leerlingen niet meer weten wat ze juist moeten doen. Ze zullen hulp vragen aan de leerkracht, als ze dat doen geef hen geen uitleg laat hen naar andere leerlingen gaan. Zodanig dat ze in groep het probleem leren oplossen en samenwerken. Als ze niet naar de leerkracht gaan zullen ze zelfstandig acties moeten ondernemen om het spel te begrijpen. Hierdoor leren ze al een stuk op hun eigen benen staan.  Als u de groep kent en u weet dat ze redelijk goed zelfstandig kunnen functioneren en een opdracht met minimale begeleiding kunnen maken kunt u ze zelf een spel laten maken en die dan uitproberen in de les. De grootste voordelen zijn dat ze zelf een werkmethode zullen vinden die bij hen past maar ook verschillende werkmethodes waarnemen. Door spellen te organiseren zullen ze bepaalde structuren gebruiken en probleem oplossend moeten nadenken. Als ze een spel spelen of een spel maken zullen ze ook respect moeten hebben voor het materiaal en zullen ze die ook moeten opruimen.  Heel wat van de bovenstaande blok komt voor in het dagelijkse leven, dankzij spellen wordt er ook aandacht besteed aan de dagelijkse vaardigheden die leerlingen moeten bezitten om zelfstandig in het leven te kunnen staan.

U hebt dan nog spellen die u individueel kan spelen maar ook spellen die u moet spelen in groep. Als er spellen worden gespeeld in groep moet er bereidwilligheid zijn vanuit de leerling om water in zijn/haar wijn te doen om tot een oplossing te komen. Als u groepsspellen doet moeten de leerlingen samenwerken, leren communiceren, argumenteren, oplossend denken, suggesties geven, compromis sluiten. Heel wat sociale vaardigheden hebben ze nodig om groepsspellen te spelen.  Als er een “probleem” is in een groep moeten de leerlingen er met elkaar kunnen over praten/ discussiëren met elkaar maar er moet altijd respect zijn voor elkaars mening/standpunt. Ze zullen moeten onderhandelen, oplossingen voorstellen en uiteindelijk een besluit/oplossing vinden.  Als we dan naar de andere kant kijken zullen ze elkaar ook moeten helpen om problemen op te lossen en de groep helpen als er onduidelijkheden zijn.  Als ze als groep tot een oplossing kunnen komen zullen ze vooral hun hard werk en inzet succes kunnen ervaren, daaruit volgt dat ze meer zelfvertrouwen hebben en positiever zullen ingesteld zijn. Als ze een probleem wil oplossen moet er geluisterd worden naar elkaar en de actieve deelname speelt een belangrijke rol.  De ontwikkeling van zelfrespect en sociale competenties (taalontwikkeling) komen hier aanbod.

Uit de verschillende blokken kunt u afleiden dat een spel wel degelijk helpt in het verwerven van kennis, vaardigheden en attitudes die de leerlingen kunnen ontpooien op termijn en die ze voor de rest van hun leven actief zullen gebruiken. In iedere werksituatie komen er wel structuren, instructies, problemen, verschillende meningen voor. Als de leerlingen vanuit de school meekrijgen hoe ze moeten inspelen op de verschillende reacties van andere. Zal hun situatie gemakkelijker kunnen worden opgelost en die zal op een volwassen manier kunnen worden uitgeklaard.