Goed gebruik

Een goed spel hangt niet alleen af van het spel zelf maar ook van de spelbegeleider.  Dat vraagt een goede uitleg van het spel. De begeleider moet het spel kennen en kunnen spelen.  Alles begint met de uitleg als die al onduidelijk en niet gestructureerd is, zit er al een grote kans in dat het spel een mislukking zal kennen.

Afbeelding: goed gebruik (Robert, 2012).

Een goed spel draagt bij tot ontwikkeling van verschillende competentie en vaardigheden van de speler maar die tevens ook de individuele ontplooiing van de speler bevorderd.  Het is noodzakelijk om een veilige plaats te creëren waar men leer probleem situaties op te lossen, waar men fouten kan maken. Het belangrijkste in een spel is dat ze inhouden aanleren maar ook kunnen inspelen op verschillende situaties die aansluiten aan de wereld en hun eigen leefwereld.  Spellen die bijdragen tot de bagage van de speler zijn zinvolle spellen. Een spel moet altijd een functie hebben en moet in een context kunnen worden geplaatst.  Het doel van het spel moet tijdens het spelen duidelijk worden en na afloop van het spel moet het bereikt zijn. Houdt altijd de doelstelling voor ogen tijdens het maken van een spel.

Om een spel goed te gebruiken moet er rekening worden gehouden met verschillende factoren (vet gedrukte woorden). U kunt het vergelijken met een bloem. Als er een blaadje van de bloem valt is die kapot en minder doeltreffend en mooi (zie hier link naar Word document) en de OVUR-methode (zie pagina educatief).

Document bloem: De bloem.doc (27,5 kB)

• Tijd: als er niet veel tijd is om een spel te gebruiken in de les moet u dat niet proberen om het spel er tussen te stoppen. Als er een spel wordt gebruikt moet er de nodige tijd voor zijn. Een spel spelen neemt redelijk wat tijd in beslag u moet namelijk rekening houden met het klaarzetten van het materiaal, de uitleg, de verdeling, het spelen op zich en de evaluatie.

• Ruimte: hou daar rekening mee is de klas groot en ruim genoeg, kunnen er genoeg groepjes gemaakt worden in de klas,… heeft de klas wel genoeg media middelen om zaken te projecteren of om de structuur van het verloop op te schrijven. De klas schikking is zeer belangrijk en het gebruik van de ruimte.

• Klas groep: sommige spellen zijn competitie gericht en dat zorg ervoor dat leerlingen willen winnen hou rekening met de competitiedrang van de leerlingen. Het klas management is uiterst belangrijk. Hou de klas in handen maak duidelijke afspraken bij de speluitleg, noteer eventueel de belangrijkste afspraken op bord of projecteer ze op het projectiescherm. Als er problemen zijn in de klas zorg ervoor dat die problemen zijn opgelost vooraleer het spel gespeeld wordt. Als u de klas groep goed kent en u weet dat er verschillende leerlingen niet goed met elkaar kunnen opschieten zet die leerlingen niet in één groep maar verspreid ze. Dat wil niet zeggen dat ze nooit moeten samen zitten. u moet dit aanvoelen samenwerkingsopdrachten kan ervoor zorgen dat de band tussen hen beter wordt maar ook verslechterd.

• Gepast spelsysteem: maak gebruik van verschillende spelsystemen. Als u een spel gebruikt in uw les moet u niet steeds het zelfde spelsysteem gebruiken. Sommige spellen ontlenen zich goed om het communicatieve aspect te stimuleren en te ontplooien maar dat spelsysteem kan zich minder goed ontlenen om het aanleren van bijvoorbeeld geografische vakken.

• Uitleg: een duidelijke en gestructureerde uitleg is als de helft van het spel. Als dat niet goed is zullen er verwarringen ontstaan in de groep. Ze zullen niet meer weten wat ze juist moeten doen. Andere leerlingen zullen zich ergeren aan het feit dat het opnieuw uitleg is en dat die leerlingen willen beginnen te spelen. Het is aangeraden om de verschillende instructies op het bord te noteren of een instructie/uitleg blad te geven aan de leerlingen. Voor u de uitleg begint maak duidelijke afspraken met de leerlingen zodanig dat ze al weten wat ze mogen en niet mogen doen. Maak dat de afspraken altijd zichtbaar zijn, projecteer ze of geef aan iedere leerling een blad met de verschillende afspraken zodanig dat u snel en efficiënt kan terug grijpen naar de afspraken en de leerlingen er sneller op kan wijzen.

• Evaluatie: ieder spel moet u kunnen evalueren om het gebruik van dat spel te bevorderen naar de toekomst toe. Als een spel niet gemakkelijk te evalueren is, is het een minder goed spel. U kunt op verschillende manier evalueren. U hebt mondelinge evaluatie en schriftelijke evaluatie. Bij evaluatie moet u letten op de vraagstelling. U hebt open vragen en gesloten vragen.  Werk vooral rond open vragen waar de leerlingen ruim kunnen antwoorden op de vraag 

Aandachtspunten die gelden voor de vraagstelling:

·    "Controleer of de vraag nagaat of de leerlingen een belangrijke doel hebben bereikt".

·    "Kies voor een efficiënte manier van vragen".

·    "Maak de vraag kort en eenvoudig taalgebruik".

·    "Let erop dat het antwoord niet ter discussie staat".

Bron: F. De Roo boek Evaluatie hoofdstuk Vraagstelling pagina 18. (Roo, 2012)

Een spel kunt u gebruiken voor verschillende situatie. U kunt een spel gebruiken om leerinhouden aan te leren, een activiteit of een spel te evalueren maar ook om bepaalde situaties aan te pakken, denk maar aan een trauma. Dan speelt u een spel om de speler te behandelen om de trauma te verhelpen, z’n soort spel kunt u verwerken om groepsproblemen of klas problemen aan te pakken. U hebt ook spellen die de taalontwikkeling van mensen stimuleert, denk maar aan een rollenspel. Een spel kan verschillende functies aannemen naargelang te situatie en het doel van het spel. Een goed spel is multifunctioneel en vriendelijk in gebruik. Als u een spel integreert in uw les moet er een "go with the flow" ontstaan.

Go with the flow:

Letterlijk vertaalt: gaan met de stroming. U laat zich als het ware meevoeren met wat er aan het gebeuren is. Dat is wat we moeten proberen te bereiken met de leerlingen. Zodanig een les in een spel verwerken dat ze geen besef hebben van de tijd. Ze laten zich als het ware meervoeren door het les gebeuren. Ze staan niet stil bij de tijd of andere elementen die hun concentratie kunnen wegnemen, de tijd vliegt voorbij en de les is voorbij zonder dat ze het echt goed beseft hebben dat het les was.